Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού, στις 11 Μαρτίου, ο Δρ Κουννής μας εξηγεί με ποιο τρόπο η υγεία των νεφρών και η υγεία της καρδιάς συνδέονται. Με απλά λόγια, γιατί ένας νεφροπαθής έχει περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσει καρδιακά προβλήματα. Σημειώστε ότι ο υπ’ αριθμόν ένα λόγος θανάτου σε νεφροπαθείς είναι η δυσλειτουργία της καρδιάς, επομένως, είναι ένα ζήτημα που αξίζει την προσοχή μας.

Ας ξεκινήσουμε από την αρχή:

Τι είναι τα καρδιακά προβλήματα;

Είναι οι καταστάσεις στις οποίες η λειτουργία της καρδιάς επηρεάζεται είτε γιατί στα τοιχώματα των αγγείων και των αρτηριών έχουν συσσωρευτεί υπολείμματα, που προέρχονται από την υψηλή χοληστερίνη ή το διαβήτη, είτε για άλλους λόγους, όπως οι θρόμβοι και η υψηλή αρτηριακή πίεση. Σε κάθε περίπτωση, το αίμα δυσκολεύεται να διοχετευτεί στο σώμα, αναγκάζοντας την καρδιά να καταβάλει μεγαύτερη προσπάθεια ώστε το αίμα να κυκλοφορήσει, μια συνθήκη που την εξαντλεί και την οδηγεί σε ασθένειες.

Τι είναι τα προβλήματα των νεφρών;

Είναι οι καταστάσεις που προκύπτουν όταν τα νεφρά, για διάφορους λόγους, δε καταφέρνουν να “καθαρίσουν” το αίμα, όπως πρέπει. Αυτή η δυσλειτουργία έχει ως συνέπεια βλαβερά υπολείμματα να συσσωρεύονται στο σώμα, καταστρέφοντας τα νεφρά και όχι μόνο. Ακριβώς επειδή βλαβερές ουσίες μένουν μέσα στον οργανισμό- αφού τα νεφρά δε μπορούν να τις φιλτράρουν- οι πιθανότητες να εμφανιστούν άλλες ασθένειες είναι υψηλές- και το ίδιο ισχύει για τα καρδιακά προβλήματα.

Πώς συνδέονται τα καρδιακά με τα νεφρικά προβλήματα;

Καταρχάς, και τα δύο έχουν 2 σοβαρές κοινές αιτίες: το διαβήτη και την υψηλή πίεση. Τα άτομα με διαβήτη έχουν στο αίμα τους υψηλότερα επίπεδα γλυκόζης και αυτό επηρεάζει σημαντικά τη λειτουργία του οργανισμού- κυρίως τις καρδιάς και των νεφρών. Επομένως, άτομα που απέκτησαν νεφρική ανεπάρκεια λόγω του διαβήτη είναι πραγματικά πιθανό να εμφανίσουν, για τον ίδιο λόγο και καρδιακά προβλήματα.

Από την άλλη πλευρά, η υπέρταση δημιουργεί ένα φαύλο κύκλο με τα προβλήματα του νεφρού, καθώς είναι αιτία και αποτέλεσμα μαζί. Η υψηλή πίεση προκαλεί βλάβες σε αγγεία και όταν αυτό συμβεί σε κάποια από τα αγγεία των νεφρών, τότε η λειτουργία τους επηρεάζεται σημαντικά. Όμως, αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τα νεφρά να μη φιλτράρουν στοιχεία όπως το αλάτι, και άρα να συμβάλλουν στην εμφάνιση της υπέρτασης. Είναι πολύ συχνό φαινόμενο, ασθενείς με νεφρικά προβλήματα να εμφανίζουν υπέρταση. Επίσης, επειδή η φθορά των νεφρών είναι συνήθως ασυμπτωματική, μέχρι να είναι προχωρημένη η βλάβη, συχνά η υπέρταση (ως σύμπτωμα πια) μπορεί να μας οδηγήσει σε μια έγκαιρη διάγνωση.

Τι μπορώ να κάνω;

Η εξέλιξη της ιατρικής μας έχει εξοπλίσει σε τεχνολογίες και γνώσεις που μας επιτρέπουν να ξεπεράσουμε οικογενειακά ιστορικά και άλλους παράγοντες υψηλού κινδύνου για την εμφάνιση τόσο των καρδιακών όσο και των νεφρικών ασθενειών. Αυτό, όμως, προϋποθέτει συστηματική εξέταση από καταρτισμένους γιατρούς και έμφαση στην πρόληψη. Αν, για παράδειγμα, είμαστε τυπικοί στα check up και τις εξετάσεις αίματος, ο γιατρός μπορεί να εντοπίσει σταδιακές- έστω και μικρές- αλλαγές και να τις ερμηνεύσει, πριν φτάσουν να γίνουν πρόβλημα. Είναι, επίσης, προφανές ότι άτομα που πάσχουν από νεφρική ανεπάρκεια πρέπει να δίνουν αυξημένη προσοχή στην υγεία της καρδιάς τους, και το αντίστροφο. Σε κάθε περιπτωση, ο ρόλος του γιατρού είναι να προβλέψει, να ανακουφίσει, να καθοδηγήσει και να προστατεύσει τον ασθενή, όσο το δυνατόν πιο νωρίς.