Η τεχνολογία και η ιατρική είναι συνδεδεμένες και αυτό είναι γνωστό. Από τη μία, νέα μηχανήματα και διαγνωστικά μέσα υποστηρίζουν το γιατρό στην καλύτερη διάγνωση, από την άλλη διάφορες εφαρμογές που είναι διαθέσιμες μέχρι και στο κινητό επιτρέπουν σε όλους να έχουμε μια εικόνα για τη φυσική μας κατάσταση καθημερινά. Παρόλα αυτά, κάποιες παλαιότερες κατακτήσεις της ιατρικής- παρόλο που έχουν εξελιχθεί μεθοδολογικά- παραμένουν σταθερές αξίες. Για παράδειγμα, η εξέταση αίματος: μια διαδικασία απλή και ανώδυνη, η οποία μπορεί να γίνει η βάση της πρόληψης, εφόσον την επαναλαμβάνουμε συστηματικά.
Η εξέταση αίματος αποκαλύπτει τις τιμές παραγόντων που, όταν ερμηνεύονται από την επιστημονική ματιά του γιατρού, λειτουργούν ως προειδοποιητικά σήματα για μελλοντικά ή παρόντα προβλήματα- και άρα υποδεικνύουν πιθανές λύσεις. Επειδή, ως κοινωνία, όπως είδαμε και στην έρευνά μας, αναγνωρίζουμε τη σημασία της πρόληψης, δε κάνουμε όμως αρκετά γι αυτή, το παρακάτω παράδειγμα είναι από αυτά που συναντάμε πιο συχνά απ’ όσο θα θέλαμε:
Ασθενής, έρχεται στο ιατρείο επειγόντως με έντονο πόνο στο στήθος και απευθείας διαπιστώνουμε ότι υφίσταται έμφραγμα. Κάνοντας τις απαραίτητες εξετάσεις αίματος διαπιστώνουμε πολύ υψηλά επίπεδα της LDL χοληστερίνης, μια ένδειξη που πιθανά να εξηγεί και το ίδιο το έμφραγμα. Αν το περιστατικό είχε γίνει διαφορετικά- και ο ασθενής μερικούς μήνες πριν είχε κάνει την εξέταση αίματος και είχαμε εντοπίσει τον υψηλό δείκτη, είναι πολύ πιθανό να είχαμε προλάβει το έμφραγμα και όλα αυτά που συνεπάγεται. Αν αυτό το παράδειγμα δεν είναι αρκετό, σημειώνουμε 6 λόγους γιατί κάθε χρόνο πρέπει να κάνετε εξέταση αίματος:
Γιατί δε περιμένετε τα συμπτώματα για να μάθετε αν είστε υγιείς
Η άποψη “αφού νιώθω καλά, άρα καλά θα είμαι” είναι διαδεδομένη, γιατί είναι βολική. Συχνά επαναπαυόμαστε στην απουσία συμπτωμάτων, αποδίδουμε ενοχλήσεις σε κούραση, στρες, κρυολογήματα και αποφεύγουμε την ευθύνη του να ελέγξουμε τι πραγματικά συμβαίνει. Όμως, είναι αρκετές οι ασθένειες που, όταν εμφανίζουν συμπτώματα είναι ήδη σε σχετικά προχωρημένο στάδιο, και θα μπορούσαν εύκολα να είχαν προληφθεί. Κάποιος που παίρνει βάρος και νιώθει κούραση, μπορεί να πει, απλά, ότι πρέπει να αλλάξει διατροφικές συνήθειες και να αρχίσει γυμναστική. Χωρίς, όμως την εξέταση αίματος, δε θα μάθει ότι ενδεχομένως να πάσχει από υποθηροειδισμό, και να είναι εντελώς διαφορετική η πραγματική κατάσταση.
Γιατί είναι ο μόνος τρόπος να έχετε ακριβείς μετρήσεις
Συζητάμε συχνά με εξεταζόμενους ή ασθενείς, οι οποίοι, πριν το check up, μας κάνουν δηλώσεις τύπου “Παρόλο που καπνίζω πολύ εδώ και χρόνια, δεν έχω τίποτα”, “Πίνω συχνά, όποτε βρίσκομαι με φίλους, αλλά είμαι μια χαρά” κλπ. Επειδή στο πλαίσιο του check up εντάσσονται και οι εξετάσεις αίματος, είναι ιδιαίτερα πολλές οι φορές που, για παράδειγμα υψηλές τιμές της πρωτεϊνης CRP – η οποία παράγεται από το συκώτι για να αντιμετωπίσει ο οργανισμός λοιμώξεις- είναι ο μόνος τρόπος να δούμε ότι ίσως τελικά ο εξεταζόμενος να μην είναι “μια χαρά”.
Γιατί δεν είστε “όλοι”
Δε θα σταματήσουμε να λέμε ότι κάθε οργανισμός είναι ξεχωριστός και αυτό που είναι κανονικό για τον έναν, μπορεί να είναι ανησυχητικό για τον άλλον. Για κάποιον ένα εξάνθημα μπορεί να είναι μια αθώα δερματική αντίδραση, για άλλον μια ένδειξη σοβαρότερης πάθησης. Οι παράγοντες κινδύνου για την καρδιά και την υγεία γενικά, είναι αποτέλεσμα ενός συνόλου μετρήσεων κι αυτές δε μπορούν να συγκριθούν με το “μέσο όρο”. Ακόμη και όταν κάνετε την εξέταση αίματος, χρειάζεστε το γιατρό σας για να την αξιολογήσει. Προφανώς και αν δείτε μια τιμή να είναι πολύ “ανεβασμένη” σε σχέση με το “κανονικό” θα καταλάβετε και μόνοι σας ότι κάτι τρέχει, όμως, αυτό δεν είναι αρκετό και δεν είναι ακριβές. Και, σημειώστε ότι, ανάλογα με το ιστορικό σας, που μόνο ο γιατρός μπορεί να ερμηνεύσει, ακόμη και τιμές εντός των κανονικών ορίων, μπορεί να χρήζουν προσοχής.
Για να παρακολουθείτε την υγεία σας με τα χρόνια
Αν έχετε παρατηρήσει, κάποιες ζυγαριές τελευταίας τεχνολογίας, κρατάνε στη μνήμη τις προηγούμενες μετρήσεις, για να ξέρετε και να συγκρίνετε αν και γιατι έχετε πάρει βάρος. Το αντίστοιχο συμβαίνει και με τις εξετάσεις αίματος: αν τις κάνετε συστηματικά, πχ κάθε Νοέμβριο, θα μπορείτε να βλέπετε- κι εσείς και ο γιατρός σας- την πορεία της υγείας σας και την κατάσταση του οργανισμού σας στο πέρασμα των ετών. Καταλαβαίνετε ότι, μια τέτοια πληροφορία, είναι εξαιρετικά πολύτιμη, και δεδομένου του χαμηλού κόστους της εξέτασης αίματος, είναι μια πληροφορία που όλοι πρέπει να έχουμε στη διαθεσή μας.
